Esnek şev stabilizasyonu sistemlerinin, yaklaşık homojen zeminde, ayrışmış kaya yüzeylerde, çatlaklı ve tabakalı kaya yüzeyler için dik şevlerde kullanımının boyutlandırılmasında farklı kavramlar geliştirilmiştir. Sonuncu da duraysızlık çatlak ve tabaka yüzeylerine göre belirlenir. Yüksek mukavemetli ağlardan yapılan şev stabilite sisteminin bileşenleri, boyutlandırma kavramı, sistemin taşıma direnci ve bitkilendirilmesini kapsar.
Volker Leonhardt & Armin Roduner
Yüksek Mukavemetli Tel Ağ ile Yapılan Şev Stabilitesi (TMH – 485 – 2015/2)
Kaya bariyeri doğanın tüm yıkıcı gücü ve heybeti karşısında 250kj’den 10.000kj’e kadar potansiyel düşme enerjisine sahip kaya düşmelerine karşı koruma amaçlı yapılmaktadır.
Geniş ölçekli ve zorlu arazi koşullarında teknik, topoğrafik, uygulanabilirlik ve maliyet bağlamında kaya bariyerleri kullanmak bazen diğer şev stabilizasyonu yöntemlerine göre daha ideal bir çözümdür.
Yüksek enerji sönümleyici kaya bariyerleri 100km/s’ten fazla hızla hareket eden 25 tonluk bir kayayı bile durdurabilecek şekilde montaj edilir. Yüksekliği, dayanıklılığı ve hat uzunluğu tamamen proje ihtiyaçlarına göre tasarlanarak kalıcı bir çözüm sunar.
Çelik Grid, Altıgen Ağ, Kaya Düşmesi Koruma, Tel Ağ, Koruma Ağı
Altıgen Tellerden imal edilen, Koruma ağları, Yarma şevlerinde, HES Santrallerinde, Karayollarında, Demiryollarında, şev yüzeyinde ve her türlü tesis çevresinde dökülen taşların oluşturabileceği zararı önleme amacıyla yapılmaktadır. Kaya Düşmesi Koruma Ağları çeşitli isimler ile bilinmektedir. Bunlar Çelik Grid, Şev Koruma Ağı, Altıgen Koruma Ağı, Sev Ağları, Şev Yüzeyi Tel Ağlar, Kaya ve Taş Düşmesi Önleme ağları. Otoyollarda, demiryollarında, belediyelerde ve idarelerde kaya ve taş düşmelerine karşı çelik gridler (çelik tel ağlar) veya özel tasarlanmış kaya bariyerleri kullanılmaktadır. Kullanılacak olan çelik grid (tel ağ, çift bükümlü hegzagonel şekilde imal edilmiş) malzemesi yüzey yapısına göre özel ankraj sistemleri ile kombine edilerek çözüm üretilebilmektedir.
Burada hedef kaya ve taş düşmelerine karşı yeterli seviyede güvenliği sağlamaktır. Konu ile ilgili olarak yapılacak ankrajlara gelecek yükler hesaplandıktan sonra ilgili gözenek açıklığına ve tel kalınlığına karar verilmektedir. Bariyerlerde durum biraz daha farklı olup düşmesi muhtemel kayaçların düşme rotaları belirlendikten sonra ilgili enerji seviyesine ve kayacın o noktadaki sıçrama yüksekliğine, hızına göre bariyer seçimi yapılabilmektedir. Karayolu, Demiryolu ve HES projeleri yarmalarının yapım ve bakımında gevşek kaya ve molozların yuvarlanmasını engelleyerek, şev stabilizasyonu sağlamada başvurulan yollardan birisi de çift bükümlü, altıgen gözenekli çelik grid kullanmaktır. Bu yöntemle dengesiz büyük parçalar yerlerinde tutulurken, zamanla gözeneklerin içinden yetişen bitkiler sayesinde şev stabilitesi arttırılmaktadır.